Özellikle yeni sürücüler için de yardımcı bir yazı olur umarım.
Vites arttırmak gerektiği nasıl anlaşılır?
Vitesi arttırmanız gerektiğini bir çok şekilde anlayabilirsiniz:
1. En kolayı devir saatine bakmak. Devir saati 2-3 arasında ise 2000 deviri geçmişsiniz ve vites arttırma zamanınız gelmiş demektir.
2. İyi bir sürücünün her zaman arabadan gelen sesleri dinlemesi ve anlaması gerekir. Arabaya gaz verirken arabanın zorlandığını hissediyor ve rahatsız edici bir ğııııııııın sesi duyuyorsanız, arabanın hızlanmak için sanki farklı bir dokunuşa ihtiyacı olduğunu, daha az güçle daha hızlı gitmesi gerektiğini hissediyorsanız vitesi arttırma zamanı gelmiş demektir.
Bunu şöyle daha iyi anlayabiliriz. Vites arttırmanın etkisini hepimiz minibüse bindiğimizde yaşamışızdır. Hani minibüslerde şöför gaza basar sürekli hızlandığınızı hisseder, ğğğğıııın diye bir ses duyarsnız. Ama sonra şöför gaza basmayı keser ve bir şey olur vücudunuz azıcık ileriye hareket eder, ve sonra araç az önceki kadar zorlanmadan biraz daha hızlanır. İşte ileriye kaydığınız o kısa birkaç saniyede şöför vites arttırmıştır.. Yine hızlanır ğııın diye gelen zorlanma sesini duyarsınız, şöför bir vites daha arttırır, yine ileriye kayarsınız.
Bu minibüs tecrübesi vites arttırmayı anlamamda epey yardımcı olmuştu.
Nasıl vites arttırılır:
Vitesi arttırmak gerektiğini anladığınızda, sağ ayağınızı gazdan çekip, sol ayağınızla debriyaja sonuna kadar basarsınız. Ve vitesi 1 derece arttırırsınız. 1’deyseniz 2’ye, 2deyseniz 3e vb. geçersiniz. Debriyajı iyice köklemezseniz vites biraz daha zor geçer.
Vitesi arttırdıktan sonra ayağınızı debriyajdan çekmeniz gerekir, ama birden çekerseniz araba zıplar. Hızlıca ama kalkıştaki gibi bir uyum içinde çekmeniz gerekir.
Vites Değiştirmenin Anlamı Nedir?
Vites değiştirme tekerlek ile motorun bağlantısını kesmek demektir. (Motordan gelen hareketle tekerlek döner biliyorsunuz.) Debriyaja bastığınız zaman tekerlek ile motorun bağlantısını kesip, vites değiştirmeyle arabayı adeta BAŞKA BİR MOD’a sokarsınız. Sonra ayağınızı debriyajdan çektiğinizde tekerlek ile motoru yeniden birbirine bağlamış olursunuz.
Araba 1. vitesteyken aynı miktar gaz verdiğinizde çok hızlanmazken, 2. vitesteyken aynı miktarda gaz verdiğinizde 1. vitestekine göre daha fazla ve daha çabuk hızlanır. Çünkü arabayı daha az gazla daha fazla hızlanabileceği farklı bir MOD’a soktunuz vites değiştirerek.
Ve düşük vitesteyken araba daha güçlüdür. Şöyle düşünün 1 vitesteyken gaza basıyorsunuz basıyorsunuz çok hızlanmıyor, araba size bir güç uyguluyor. Ama 2,3,4. viteslerdeyken gaza azıcık basıyorsunuz araba hızlanıveriyor, çünkü araba güçsüz.
Vites Düşürme:
Vites düşürürken, arttırmadaki gibi 1’er 1’er gitmek zorunda değilsiniz. 5. vitesten 2’ye, 1’e düşürebilirsiniz. Vites düşürmeden 5. viteste de frene basıp durabilirsiniz. Ama yavaşlayacağınızı anladığınız zaman vites düşürerek durmanızda arabanıza zarar vermemek için büyük fayda vardır.
Vites düşürmede en önemli konu, dönüş yapacağınız ya da yokuş gördüğünüz zamanlardır. Diyelim 3. viteste gidiyorsunuz, şehir içinde sağda bir sokağa gireceksiniz yavaşlayıp 2. vitese alırsınız, 3 le dönmek çoğu kez zordur. Dönerken 2. vitese almak, hatta bazı durumlarda (2nin de güvensiz olduğunu hissedersiniz zaten) 1’e almanız gerekir.
Dönünce gördünüz ki önünüzde bir de yokuş var, hemen 1. vitese alırsınız. Araba her zaman düşük viteste güçlüdür demiştik. Yokuşu çıkabilmesi için arabanın güçlü olması gerekir. Nadiren bazı dik olmayan yokuşları ve rampaları 2. viteste de çıkabilirsiniz ama çoğu kez 1’e almak gerekir. Hele de durduysanız (diyelim 2 ile geçebilecektiniz ama o sırada karşıdan bir araba geldi ve beklemek için durmak zorunda kaldınız ve arabanın momentumu kayboldu) mutlaka 1’e almanız gerekir.
Ben araba kullanmaya başladığımda internette böyle bir yardımcı yazı çok aramış bulamamıştım. Üstelik de vitesimiz arızalıydı, yol ortasında boşa almış gibi oluyordu. Vites kapağını çıkarıp kelepçenin içine geçiriyordum vitesin uzantısı olan çubuğu. Baya bir vites maceram oldu yani. Umarım yazının faydasını görürsünüz.